Rola książek w rozwoju dziecka

Korzyści płynące z czytania dzieciom

Nie od dziś słyszymy o tym, że czytanie książek jest niezwykle istotne w rozwoju dziecka, jednak wiele rodziców lekceważy to i kryje się za pracą, obowiązkami i brakiem czasu, a to duży błąd. Warto się zastanowić, czy 20 minut dziennie poświęcone dziecku, to naprawdę tak dużo? Wiadomo, że spędzenie wolnego czasu na przykład przed telewizorem jest łatwiejsze niż przy książce, lecz trzeba przyznać, że niezaprzeczalnie mniej wartościowe. Plusy płynące ze wspólnego czytania są niezliczone, jednak, by dziecko odczuwało potrzebę i czerpało radość z obcowania z książką, musi mieć dobry przykład już od najmłodszych lat - zamiłowanie do literatury musi być wpojone przez rodziców. Oto kilka z wielu powodów, dlaczego warto się przekonać do książek i wspólnego czytania:

Stymulacja rozwoju mózgu i umiejętności mowy

Czytać dzieciom powinno się już w wieku niemowlęcym. Błędnym jest przekonanie, że tak małe dziecko nic z tego nie wie. Nawet jeśli nie rozumie jeszcze poszczególnych słów i fabuły, to i tak wspólne czytanie będzie miało na nie ogromny wpływ. Już niemowlę wyniesie dużo z obcowania z książką, ponieważ ma to wpływ na rozwój jego mózgu. Poprzez czytanie możemy stymulować prawidłowy rozwój mowy dziecka – nawet jeśli jeszcze nie mówi, już gdy jest otaczane mową, zaczyna rozpoznawać, rozróżniać i naśladować poszczególne dźwięki, uczy się słuchać i rozumieć mowę (tworzy słownik bierny). Może też lepiej przyswajać akcent, melodię i intonację języka, a kolorowe ilustracje wspomagają umiejętność kojarzenia i usprawniają wzrok.

Pobudzanie wyobraźni i ciekawości świata

Książki dla dzieci i młodzieży są barwne i pełne zabawnych przygód bajkowych postaci. Mają za zadanie zaciekawić i zachęcić do poznawania świata, zdobywania wiedzy i odkrywania nowych rzeczy. Kolorowe ilustracje i wciągające opowiadania już na małym dziecku mogą zrobić wrażenie, przez co będzie ono chciało dowiadywać się więcej. To bardzo ważne, ponieważ małe dzieci uczą się przede wszystkim przez naśladowanie. Mając jako dobry przykład postaci z bajki, będą bardziej pewne siebie i chętne do poznawania otoczenia. Baśnie i bajki doskonale rozwijają wyobraźnię i umiejętność myślenia przyczynowo – skutkowego, samodzielnego tworzenia własnych historii i oceny świata oraz zachęcają do poszerzania swoich zainteresowań.

Poszerzanie wiedzy i słownictwa

Książki są źródłem mądrości. Wzbudzenie u dziecka we wczesnym wieku zainteresowania literaturą sprawi, że będzie ono w przyszłości łatwiej zapamiętywało informacje i chętniej się uczyło. Wartościowa książka dostarcza wiedzy ogólnej, rozwija inteligencję i myślenie przyczynowo – skutkowe. Dzieci, które często czytają, szybciej przyswajają wiedzę, a przez to osiągają więcej sukcesów i są bardziej zmotywowane do dalszego rozwoju. Ponadto czytanie wzbogaca słownictwo, uczy poprawności gramatycznej i ortograficznej oraz sprawnego wypowiadania się, dzięki czemu dzieci mają większą swobodę w mówieniu i nawiązywaniu kontaktów, rozwijają swoje poczucie humoru i są bardziej otwarte na innych.

Rozwój emocjonalny

Dzieci poprzez czytanie mogą rozwijać się także emocjonalnie - poprzez naśladownictwo czerpią wzorce osobowe z bohaterów. Mogą kształtować swoją wrażliwość oraz postrzeganie siebie i świata, uczestnicząc w radościach, smutkach czy strachu swoich ulubionych postaci. Dobra literatura buduje poczucie własnej wartości dziecka i zapewnia je o jego wyjątkowości. Kształtuje kulturę osobistą, szacunek wobec innych i pomaga w kontaktach międzyludzkich. Pomaga stworzyć własny system wartości i kodeks moralny – rozróżniać dobro od zła, przewidywać konsekwencję danych zachowań. Może także pomóc dziecku w rozwiązywaniu problemów i pokonywaniu  napotykających je trudności, szczególnie w okresie dorastania.

Budowanie więzi

Książka może pomóc także zbudować więź między dzieckiem i rodzicami. Wspólna lektura to wyjątkowy i jakże niedoceniony w obecnych czasach sposób na odpoczynek. Gdy w domu wprowadzony zostanie nawyk wspólnego czytania, można zauważyć dużą poprawę relacji w rodzinie. Jeśli rodzice już od najmłodszych lat życia poświęcają dziecku uwagę oraz spędzają z nim czas, czytając mu i otaczając je miłością, ma ono poczucie bezpieczeństwa, czuje się ważne i kochane. To inwestycja w przyszłość, ponieważ książka kojarzy się mu wtedy z przyjemnością, relaksem i bliskością, przez co rodzi się u dziecka potrzeba i chęć czytania, a oprócz tego znacznie lepiej dogaduje się z rodzicami w późniejszych latach.

Dlaczego książka jest lepsza do telewizji?

W czasach, kiedy dzieci mają stały i nieograniczony dostęp do telewizji, telefonów, gier komputerowych i Internetu, zanika potrzeba sięgania po książkę. To duża strata dla młodego pokolenia, ponieważ to z książek, a nie z gier czy z programów telewizyjnych, możemy wynieść najwięcej. Bajka czy gra pokazuje już gotowe obrazy i postacie, natomiast książka zmusza do uruchomienia wyobraźni i samodzielnego stworzenia własnej wizji świata przedstawionego i bohaterów. Trzeba rozważać i analizować treść, żeby dotrzeć do zawartego w niej sensu i przekazu. Dzieci słuchając, kiedy rodzic im czyta lub samodzielnie sięgając po lekturę, będą mogły odczuwać więcej prawdziwych emocji, które miały być wywołane i dużo bardziej cieszyć się przedstawioną historią, niż w przypadku, gdy miałyby ją „podane na tacy” w formie bajki w telewizji. Ponadto oglądanie telewizji, nawet wspólne, nie daje dziecku poczucia więzi i uwagi. Czytanie przez rodzica dziecku pozytywnie oddziałuje na ich relację i ułatwia wspólną komunikację.

Podsumowanie

Jak widać naprawdę watro czytać swoim pociechom. Niesie to wiele korzyści pod względem prawidłowego rozwoju intelektualnego i emocjonalnego dzieci oraz wpływa na tworzenie się więzi między rodzicem i dzieckiem opartej na poczuciu bezpieczeństwa i miłości. Każdy rodzic, mając na uwadze szczęście i rozwój swojej pociechy, powinien postarać się wygospodarować sobie chociaż te 20 minut dziennie, by spędzić je z dzieckiem i wspólnie się zrelaksować przy wartościowej książeczce. To tak niewiele, a okazuje się być tak wielką inwestycją w przyszłość i wspólną relację.